بسمه تعالی

خلاصه ای از زندگینامه ی سماحه الحجه آیت الله سیّد مهدی حسینی بیان همدانی از تولد تا کنون

الف) سید مهدی(معروف به سیّد زین العابدین) حسینی بیان فرزند سید خلیل به سال 1315 شمسی در روستای قایش از حوزه ی شهرستانِ رزنِ همدان به دنیا آمد. پس از طی دوران طفولیت در سن هفت سالگی وارد مکتب خانه شد و دروس رایج مکتب خانه های آن زمان مثل آموزش الفبای عربی، و خواندن قرآن مجید و کتابهایی در ادبیات فارسی همچون فرائدالادب میرزا عبدالعظیم قریب گرگانی، تاریخ معجم میرزا فضل الله یزدی، طوفان البکاء میرزا ابراهیم جوهری، کلیله و دمنه ی بهرام شاهی، نصاب الصّبیان بدرالدّین ابونصر فراهی سَجَزی و کتاب های دیگر از همین مقولات.

  در سال 1340 خورشیدی مطابق 1380 قمری همزمان با ایام رحلت حضرت آیت الله العظمی حاج آقا حسین بروجرودی«تغمّده الله بغفرانه» وارد حوزه ی علمیّه ی شهر همدان تحت ریاست علمی مرحوم آیت الله آخوند ملاعلی معصومی همدانی شد. مطابق سنّتِ جاریه ی حوزه های علمیّه از کتاب شرح أمثله ی میرزا محمّدبن سلیمان تنکابنی و مجموعه ای دیگر از کتاب های ادبیّات عرب که در یک مجلّد چاپ شده است، به اضافه ی مقداری از کتاب «البهجة المرضیّه فی شرح الألفیّه» معروف به کتاب سیوطی اثر جلال الدین عبدالرّحمان سیوطی(که شرحی است بر ألفیّه ی محمدبن عبدالله بن مالک شافعی) را در حوزه ی همدان نزد اساتید محترم ادبیّات خوانده و در نیمه ی دوم سال41 به قصد تحصیل به سوی حوزه ی علمیّه ی قم حرکت نمود؛ و پس از ورود به شهرِ مقدّسِ قم و تحمل سختی ها، در مدرسه ی حجتیّه مستقر شد و به ادامه ی دروسِ نحو و ادبیّات و معانی بیان و منطق با سعی تمام مشغول و در مدّت چهار سال دیگر در حوزه ی علمیّه ی قم به سال 1345 شمسی که برای اولّین بار پس از رحلت آیت الله العظمی بروجردی، از طرف حضرت آیت الله العظمی گلپایگانی برای محصلّین تازه وارد حوزه های علمیّه، در سه سطح (یک و دو و سه) امتحان دائر شد؛ و سطح سه که مخصوص طلّاب فارغ التحصیل سطوح عالیه بود و بعد از آن وارد دروس خارج فقه و اصول می شدند، شرکت کرد؛ و در هر دو مرحله ی امتحان کتبی و شفاهی، قبول شد. مطلب درخور توجه اینکه همزمان با امتحانات حوزه ی علمیّه، در آخرین دوره ی دانشکده ی معقول و منقول دانشکده ی الهیات نیز شرکت کرده و گواهینامه ی علمی آن را در شهریور ماه 1345دریافت کرد. همچنین بعد از پیروزی انقلاب اسلامی که مقرّر شد با هماهنگی وزارت علوم از علما و محصّلین حوزه های علمیّه امتحانی به عمل بیاورند و طبق اعتبار علمی هر فرد مدرکی مورد تایید وزارت علوم صادر شود، ایشان نیز در این آزمون شرکت کرده و مدرک سطح 3 را  دریافت نموده است.   

ب) مرحله ی دوم که با ورود به حوزه های درس خارج فقه و اصول آغاز می شود، همزمان به مباحث دروس فلسفه و کلام و عرفان اسلامی راه یافته و کتاب هایی از قبیل منظومه ی حکمت مرحوم حکیم حاج ملا هادی سبزواری، اشارات شیخ ابوعلی سینا با شرح محقّقانه ی خواجه نصیرالدّین طوسی و بعضی از مجلّدات اسفار صدرالدّین شیرازی و شرح داودبن محمود قیصری بر فصوص الحکم محیی الدّین عربی، و مصباح الانس محمد بن حمزه ی فناری، به ضمیمه ی حواشی و شرح حکیمانه یِ صاحب نفس زکیّه حضرت استاد حسن زاده ی آملی«زاده الله حسناً» و تمهیدالقواعد محمدبن تُرکه را درنزد اساتید بزرگ و صاحب نظر و دارای مشرب های فلسفی و عرفانی تحصیل کرد.

 دوران تدریس

1. از همان روزهای اوّل سال 1340 که وارد حوزه ی علمیه ی همدان شد هر کتابی مثل شرح أمثله که از خواندن آن فارغ می شد و وارد کتاب بعدی می گردید، کتاب پیشین را تدریس می کرد، و همین روال در مورد کتاب های بعدی نیز ادامه داشت.
2. پس از ورود به قم، تمام سعی و کوششش به تحصیل فقه و اصول متمرکز بود تا بعد از چهار سال که از امتحان سطح عالی فقه و اصول فارغ شد، شروع به تدریس شرح لمعه کرد؛ و همین منوال تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشت.
3. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با توجّه به حساسیت دوره ی انقلاب که نهایت احتیاج برای تربیت و تهذیب مدیران لایق برای نظام جمهوری اسلامی ایران احساس می شد، طبق دعوت مرکز مدیریت دولتی و ابسته به سازمان امور اداری و استخدامی کشور، شیوه های مدیریت اسلامی را برای مدیران ارشد جمهوری اسلامی ایران، به مدّت بیش از هفت سال، تدریس می کرد.
4. هم اکنون نیز بیش از هشت سال است که به تدریس رسائل و مکاسب مرحوم شیخ انصاری و کفایه الاصول آخوند خراسانی در سطح حوزه ی علمیّه ی قم اشتغال دارد.
5. ایشان مدّتی هم در دانشگاه آزاد اسلامی معارف اسلامی را تدریس می کرد.

سوابق علمی و تحقیقاتی

در خلال بیش از پنجاه سال دوران تحصیلات حوزوی، در زمینه ی موضوعات مختلف فقهی و اصولی و فلسفی و کلامی، یادداشت های مکتوب و مسوَدّه در آرشیو سوابق علمی ایشان موجود است؛ تا تقدیر در آینده چه مقدّر کرده باشد.(الامور مرهونهٌ باوقاتها) و از آن میان، مبسوط شیخ الطّائفه الطوسی از جلد1 تا جلد4 با تکمیل و تحقیق ایشان چاپ و در اختیار حوزه های علمیّه قرار گرفته است.

همکاری با سازمان قضائی کشور

در خلال تحصیلات حوزوی به سال 1361 خورشیدی، طی حکمی از طرف رییس سازمان بازرسی کل کشور، به عنوان بازرس قضائی از دادگاه انقلاب شهرستان قم، از بعضی پرونده های مربوطه گزارشی تهیه نمود. همچنین در همین سال طی حکمی دیگر از کمیته ی انقلاب اسلامی اراک، و نیز به تاریخ 25/7/1361 از دادسرای زرین شهر، و نیز به تاریخ 4/9/1361 از ادارات دولتی و نهادهای انقلابی شهرستان قم، و نیز به تاریخ 3/11/1363 از دادسرای انقلاب و زندان های استان مرکزی، طبق دستور، گزارشی تهیه و به بازرسی کل کشور تقدیم نموده است. همکاری درخور اعتماد و اصولی ایشان با بازرسی کل کشور موجب شد که از طرف دادستان دادسرای انتظامی قضات وقت(جناب آقای مروی«رحمت الله علیه») دعوت به همکاری در این دادسرا شده و پس از مدتی، سعی در تحقیق و بررسی پرونده های مربوطه، به تاریخ 29/1/1362 طی حکم رسمی جهت ادامه ی این همکاری دعوت شد.

همکاری با شورای عالی مدیریت حوزه های علمیّه ی قم

از اوایل سال 1373 شمسی، همکاری خود را با شورای عالی مدیریت حوزه ی علمیّه با داوری پایان نامه های علمی سطح3 و4 شروع کرده و در ادامه ی آن به تاریخ 17/3/1373 از سوی معاونت آموزشی شورای عالی به مسئولیت کل امتحانات کتبی و شفاهی منصوب شد.

 به تاریخ 25/6/1374 با حفظ سمت، به سرپرستی معاونت آموزشی منصوب شد.

به تاریخ 5/10/1374 با حفظ سمت، به مسئولیت مدارج علمی منصوب گردید.

به تاریخ 7/12/1374 طی درخواست کتبی از سوی معاونت آموزشی با کمیسیون طرح سوالات امتحانات کتبی همکاری داشته است.

به تاریخ 24/2/1375 به کمیسیون طرح سوالات امتحانی پایه های7 الی 10 دعوت شد.

 از سال 1373 تا کنون در داوری رساله ها و پایان نامه های فارغ التحصیلان فقه و اصول سطح3 و4 به عنوان داور و استاد راهنما و مشاور، همکاری دارد.

 از سال 1389 تا کنون، به عنوان کارشناس فقه و حقوق در کمیته ی تخصّصی فقه و حقوق اسلامی می باشد.

و نیز به عنوان عضو هیئت ممتحنه ی شفاهی تا کنون در پایه های7 الی 10 و دروس خارج فقه و اصول ایفای وظیفه می کند.

عضو شورای فقهی مرکز تحقیقات اسلامی مرکز شورای اسلامی

عضو کمیته ی علمی بررسی مقالات وقف در زمینه ی موقوفات اسلامی